«ሞደ ጠባብነት፣ ከጎሳ እስከ ሀገር… ሀንገር በጠለፋት መንደር » 😉 ፌቡም የጎጠኞች መዲና ሆናለች። ከአምናው ተመሳሳይ ወቅት አንፃር ሲነፃፀር የትየለሌ ጨምሯል። ብዙ የቡድናቸው አሳቢዎች አልፎ አልፎ በመግባባት፣ ብዙ ጊዜ በመፈነካከት በዚህች መዲና ይኖራሉ። ጎሳህ ማንነት ነው የሚሉ ድምፆች ይጮሃሉ። ሎልማንበብ ይቀጥሉ…

ፍቅረኛየ በየቀኑ እንዲህ ትለኛለች “ አብርሽ ‹የ› ” በቃ ‹ የ› ከጨመረች ጥያቄዋ ምን እንደሆነ አውቀዋለሁ …ቢሆንም እንደአዲስ ነገር ለመስማት “ወይየ” እላለሁ “በናትህ ልጅ እንውለድ ” የሄው አላልኳችሁም ..አቤት ልጅ ስትወድ ! “የኔ ማር ልጅ ምን ይሰራልሻል ?” “ልጅ እኮማንበብ ይቀጥሉ…

የቶሮንቶ የህዝብ ጎርፍ ገባሩ ብዙ ነው። አለም አቀፍ ነው። የአባይ ልጆች። የቀይ ባህር ልጆች። የአትላንቲክ ዳር ልጆች። የህንድ ውቅያኖስ ልጆች። የጥቁር ባህር ልጆች… ጎላ ድስት የሆነ ከተማ ነው። ካርታ ላይ የሌለ ሀገር እዚህ ሀገር አውቶብስ ውስጥ ተሳፍሮ ይገኛል። በአስር ሺሆችማንበብ ይቀጥሉ…

(የጉዞ ማስታወሻ) የኢትዮጵያ… በሀገሬ ለመኩራራት በየሄድኩበት ጉራዬን ከምነዛበት ነገር አንዱ አየርመንገዳችን ነው። ስማችንን እና ባንዲራችን ይዞ ከደመና በላይ የሚበረው አየር መንገዳችን። ቋንቋችንን ከቋንቋዎች ሁሉ አስቀድሞ ከየትም የአለም ጥግ የመጡ መንገደኞቹ ጆሮ የሚያስገባው አየር መንገዳችን። “የአፍሪካ ሀገር አየር መንገድ በሰማያችን አይታይ፣ማንበብ ይቀጥሉ…

አባ በድሉ ‹‹ድግምተኛ ናቸው ››!! ይቅርታ ‹‹ድግምተኛ ናቸው እየተባለ ይወራል !! እኛ ሰፈር ስትመጡ በጎሚስታው ጋ ወደቀኝ ታጥፋችሁ ፒስታ መንገዷን (አሁን ኮብል ስቶን ተነጥፎበታል) እሷን ይዛችሁ ወደላይ ትንሽ እንደሄዳችሁ …. ዙሪያውን በግንብ የታጠረ የግንብ አጥሩ ደግሞ ሙሉውን ነጭ ቀለም የተቀባማንበብ ይቀጥሉ…

ከታናሽ ወንድሜ ጋር በዲግሪ ፕሮግራም ተምሮ የተመረቀውን ዳንኤል የኮብልስቶን ስራን ሲያስተባብር አግኘሁት። ሻይ ይዘን ስለ የተማሩ ኮብልስቶን ጠራቢ እና ደርዳሪዎች ተብሎ ተብሎ የተተወውን ክርክር እንደ አዲስ አደረግን። ዳንኤል ‹‹ ስራ አጥተን ቤት ቁጭ ከምንል ገንዘብ እስካገኘን ብንሰራ ምናለ?›› ብሎ ነገሩንማንበብ ይቀጥሉ…

“ጌትዬ ንረገኝ? ያሰብሽው ልክ አይደለም በለኝ?” ከየት መጣ ያላልኩት እንባዬ ከቃላቱ ጋር ፈሰሰ። አይኖቼን ሽሽት ፊቱን አዙሮ ዝም አለኝ።…… “ኦ…ህ ማ…ይ ዲ…ር ጋ…ድ! አዲሱ(የመውደድ አባት ነው) ያወራልኝ ልጅ እንዳትሆን?” መውደድን ነው የምትጠይቀው ቀጠል አድርጋ “አባቷ ሊሞት ነገር ነው ካልተሳሳትኩ?” እሱንማንበብ ይቀጥሉ…

ፈረንጆች ያልተገደበ የንግግር ነጻነት አላቸው። ምን ዋጋ አለው ታድያ፤ በፈረንጅ አገር ሰው ርስበርሱ አይነጋገርም። ኒዮርክ ወይም ሎንዶን ውስጥ ባቡር ተሣፈር። ምድረ ፈረንጅ ምላሱን ቤቱ ጥሎት የመጣ ይመስል እንደተለጎመ ተሳፍሮ እንደተለጎመ ይወርዳል። ልታወራው ስታቆበቁብ ፊቱን እንደ ቪኖ ጠርሙስ በጋዜጣ ውስጥ ይሸፍናል።ማንበብ ይቀጥሉ…

“እመኚኝ እኔን ነው እየጠበቅሽ ያለሽው።…… ” እንዳምነው ያወራናቸውን ሁሉ ነገሮች አንድ በአንድ ያወራንበትን ወር፣ ቀንና ሰዓት ሳይቀር ሲነግረኝ…… አንድ የሆነ የተዛባ ነገር የተፈጠረ መሰለኝ…… አይኔ አልያም ጆሮዬ ካልሆነም ህልም ነው…… መውደድ? አይሆንም!! አይሆንም!! …… “መውደድ እየቀለድኩ ነው በለኝ?” “እየቀለድኩ አለመሆኔንማንበብ ይቀጥሉ…

“ዝም! ጭጭ! ጩሐት አይደለም ብትተነፍሺ በዚህ ጩቤ ነው የምዘለዝልሽ!” ብሎ አስፈራርቶኝ ነው እዚህ ሜዳ ላይ ያጋደመኝ። በዚህ ውርጭ፣ በዚህ ጨለማ፣ ሰው ዝር በማይልበት ጥግ ልብሴን ገፎ ቆዳዬን ከአፈር እያነካካ፣ አጥንቴን ከድንጋይ እያማታ የሚያደርገኝን የሚያደርገኝ በጩቤ አስፈራርቶ ነው። “ስጋሽን እዘለዝለዋለሁ” አለ?ማንበብ ይቀጥሉ…

(‹‹ከፋይ ገበሬ ነው›› ከገጣሚ ሞገስ ሐብቱ አንዲት ግጥም በውሰት የመጣች ሰንኝ ናት) ‹‹ኢትዮጵያ የአሜሪካን ህግ በጣሰ እና ባልተፈቀደ የአባይ ቦንድ ሽያጭ ምክንያት ከ6 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር በላይ ለአሜሪካ መንግስት ልትከፍል ነው። ›› የሚለውን ዜና ሰማን። የኢትዮጵያ መንግስት አሜሪካ በሚገኘው ኤምባሲውማንበብ ይቀጥሉ…

(መታሰቢያነቱ፡ ‹‹ለምወድሽ››) ….ዛሬስ ልቤ ወጌሻ የሚፈልግ ይመስለኛል፣ የኔ ጌታ። ልቤን የሚያሽ ወጌሻ ፈልግልኝ እስቲ..ስብራቱን የሚያቃና። ‹‹አስራ አራት አመት ካልወለዳችሁ ከዚህ ወዲህ የመውለድ እድላችሁ ዜሮ ነው›› ነው ያለው ሀኪማችን? ከዚያ ሁሉ ምርመራ፣ ከዚያ ሁሉ ምልልስ፣ ከዚያ ሁሉ ተስፋ በኋላ፤ ‹‹አስራ አራትማንበብ ይቀጥሉ…

ግፍና ቅሌት ያዘቦት ወግ በሆነበት በዚህ ዘመን “የሰው ህሊና” የት ገባ ብለህ ሳትጠይቅ ያደርክበት ቀን አለ? በርግጥ ህሊና የሚባል ነገር ራሱ ይኖራል? አንድን እሥረኛ ሽንት ቤት እንዳይሄድ በመከልከል የሚቀጣ የወህኒ ጠባቂ ባለበት አገር ውስጥ የህሊናን መኖር ብጠራጠር ይፈረድብኛል?በሀዲስ አለማየሁ “የልምዣት” ውስጥ ፈረደማንበብ ይቀጥሉ…

“ሸሚዝ በከረቫት አይነት ሁሌ ሲጠነቀቁ አትመኛቸው። ወይ እጃቸው እስክትገቢ ነው አልያም የሆነ የሚያካክሱት አልባሌ አመል አለባቸው።” ያለችው ሳቢ ትዝ አለችኝ። …… ሳቢን የማውቃት በሀብቴ ነው። ሳቢ ፈረንጅ የማግባት ፍቅር እንጂ ከሃገር የመውጣት ፍቅር አልነበረም ዴቲንግ ሳይት ላይ የጣዳት። እንኮኮ አድርጌሽማንበብ ይቀጥሉ…

ሞከርኩ። እስኪታክተኝ ሞከርኩ። የገነባሁትን ላለማፍረስ፣ የለኮስኩትን ላለማዳፈን፣ ያቦካሁትን ላለመድፋት ብዙ ሞከርኩ። እሱ ግን… በራሱ አባባል ‹‹አብላጫ መቀመጫ›› ሲያይ የሚንከራተት አይኑ አላረፈም። ከፊት ቀድመው የሚመጡ ውድር ጡቶችን ሲያይ መቅበዝበዙን አልተወም። ሌላ ያያል። ሌላ ይመኛል። ሽቶ የተቀባች ባለፈች ቁጥር እንደውሻ ያለከልካል። ቅልብልብማንበብ ይቀጥሉ…

ምኑ እንደዘገነነኝ አላውቅም። ፍሬ— አልባ መሆኑ? አሁንም አሁንም አፍንጫውን እየሞዠቀ ቆለጡን እየነካካ ማለቃቀሱ? ብቻ የሰውነቴ ቆዳ ሽፍ እስኪል ሸከከኝ…… ጥዬው ብሄድ ደስ ባለኝ። …… እንደምንም ለሁለት ሰዓታት ታግሼ አየር ማረፊያ ድረስ ሸኘሁት። …… እቅዳችን የነበረው ከወር በኋላ ተመልሶ መጥቶ ልንጋባማንበብ ይቀጥሉ…

ካገሩ የወጣ ካገሩ እስኪመለስ ቢጭኑት ሶፍትዌር ቢለጉሙት ሆረስ ከዘፋኞች ቡድን ጋር አሜሪካ ከገባን ማግስት ዘፋኞች በዶላር ከበሩ። እኔ አጥብቄ ተቸገርኩ። በወይዘሮ የሺሻ- ወርቅ ናይት ክለብ ውስጥ፤ ፋሲል ደመወዝ የጣውላ ክላሹን አነግቶ “አረሡት የሁመራን መሬት ” ብሎ ዘፍኖ ፤ ሁመራን ለመሸመትማንበብ ይቀጥሉ…

“እንዴት ተጣበሳችሁ?” ብላ ዛሬም አፋጠጠችኝ። ምን ቀን አቅለብልቦኝ ቋንቋውን የምማረው ለቪዛ መሆኑን እንደነገርኳት እንጃ…… “እስቲ መጀመሪያ አንቺ ንገሪኝ።” ጥያቄዋን ሽሽት እንጂ የሷን የጠበሳ ታሪክ የመስማት ጉጉት ኖሮኝ አልነበረም። እንኳን ተጠይቃ እንዲሁም ምላሷ ሞት አያውቅም። “እኔማ ዴቲንግ ሳይት ላይ ነው የጠበስኩት።ማንበብ ይቀጥሉ…

ዛሬ.. ግንቦት 20 ማለዳ 1.45 ከበራፌ ላይ ቀጭን እና ስለታም ድምፅ ‹‹ልዋጭ! ልዋጭ!›› እያለ ሲጮህ ነቃሁ። የዚህ ሰውዬ ድምፅ በዛሬ ቀን ከነገር ሁሉ ቀድሞ ጆሮዬ ጥልቅ ያለው የቀኑ ማጀቢያ ሙዚቃ ለመሆን አስቦ ይሆን? ‹‹ልዋጭ! ልዋጭ!›› መጮሁን ቀጠለ። ተነስቼ ወጣሁ። መደበኛውማንበብ ይቀጥሉ…

“ከዚህ ቀደም በሰው ልጅ በማንም ያልተሞከረ አዲስ ሃሳብ እና የአፃፃፍ ስልት እውን አለ?” የአጻጻፍ ቅርፅ ሃሳብ የማስተላለፊያ መንገድ ነው። የስነጽሑፍ አላባዊያን የተውጣጡት፣ ከተለያዩ ቀደምት ፀሐፍት ስራዎች ተወራራሽ መዋቅረ ውጤት (ውበት) አንፃር መሆኑም የሚያሳየው ይሄንኑ ነው። ይነስም ይብዛ፣ እያንዳንዱ ሰው በተመሳሳይማንበብ ይቀጥሉ…

በድርሰቶችህ ውስጥ መልክዓ ምድራዊ ገለጻን የገጸባሕሪያት ልቦናዊ መልክ ማሳያ አድርገህ ስትጠቀም ይስተዋላል። የዚህ ምክኒያቱ የገለጻ ፍቅር ነው ወይንስ ከዚህ በፊት ያጠናኸው የጂኦግራፊ ትምህርት ተጽእኖ ነው? ጂኦግራፊ መልክዓ ምድር ብቻ አይደለም። መዓት አይነት ጂኦግራፊ አለ፤ ስለዚህ እሱ አይመስለኝም። ጂኦግራፊ ስትማር ስለማንበብ ይቀጥሉ…

በዚች ምድር ላይ የእኔን ደብዳቤ ከሰማይና ምድር በላይ አግዝፋ የምትመለከት …ቃሌን እንደንጉስ ቃል በፍርሃት ሳይሆን በፍቅር ተንሰፍስፋ የምትሰማ …ጓጉታ የምታደምጥ…ቃሌ የሰፈረበትን ወረቀት ባጠቡኝ ጡቶቿ … በልጅነት እንቅልፍ በናወዝኩበት ደረቷ ላይ ለጥፋ ላገኘችው ሁሉ በደስታ እየተፍለቀለቀች ‹‹ልጀ ደብዳቤ ፃፈ ›› እያለችማንበብ ይቀጥሉ…

በዚህ በኩል የእኛ ቤት አለ አይደል…… እንዲህ ከተሰለፉቱ አንዱ። በዚያ በኩል ደሞ ሌሎች ቤቶች ነበሩ… በነገረ-ሥራቸው ከእኛው የማይለዩ። ግራና ቀኛችን ለመቶ ሜትሮች ያህል ቤቶች። ቤቶቹ በሙሉ ትናንንሾች ሲሆኑ የምኖረው ሕዝብ ብዛት ግን የጉድ ነበር (ዛሬም እንደዛው ነው)። በዐይን ብቻ የማውቃቸውማንበብ ይቀጥሉ…

እንኳን ለሠራተኞች ቀን በሰላም አደራሳችሁ። ያው በኔና በብጤዎቼ አቆጣጠር እያንዳንዱ ቀን ያለም ሠራተኞች ቀን ነው። ባገራችን ሁለት አይነት መደቦች ነበሩ። ለፍቶ አዳሪና ቀማኛ። ከንግሥተ ሳባ እስከ ዛሬ ያለው ያገራችን ታሪክ ባመዛኙ መንግሥታዊ ሌብነት ነው ማለት ይቻላል። ሥልጣንን ተገን እስካደረገ ድረስማንበብ ይቀጥሉ…

“ታውቃለህ? ምን ማድረግ እንዳለብኝ አላውቅም። ትክክል መሆኑንም እንጃ!” አለችኝ እቤት እንደገባን “ምኑ?” “የሚሰማኝ ስሜት” “ምንድነው የሚሰማሽ?” ከአፏ የሚወጣው ዓረፍተ ነገር ምንም ቢሆን እኔ ጆሮጋ ሲደርስ ‘ላንተ ፍቅር‘ የሚል ቢሆን እየተመኘሁ “በደለኝነት፣ ሀጢያተኝነት፣ ጥፋተኝነት……ከዳተኝነት… ክምር ወቀሳ!” ጭንቅላቷን ይዛ ጫማዋን እያንቋቋች ተረማመደች።ማንበብ ይቀጥሉ…

በ1330ዎቹ ነበር። በዘመኑ የምሥራቅ አፍሪቃ ታላላቅ መንግሥታት በነበሩት የኢትዮጵያ ሰለሞናዊ አፄዎች እና የኢፋት ወላስማ ሱልጣኖች መካከል ታላቅ ጦርነት ይካሄድ ነበር። በጦርነቱ ከተሸነፉት የኢፋት መንግሥት ባለሟሎች መካከል ጥቂቱ ወደ ግብጽ ሸሹ። እዚያም ለግብጹ ሱልጣን የደረሰባቸውን ሽንፈት ሲያወሱ አንድ ጸሐፊ ያስተውላቸዋል። ይህማንበብ ይቀጥሉ…

ይገርምሃል ወንድሜ በሕይወትህ ድል አድርገህ ዋንጫ ወሰድክ ማለት እዚያው የልዕልና ማማ ላይ እንደተሰቀልክ ትቀራለህ ማለት አይደለም። አታየውም ቸልሲን መከራውን ሲቀበል። አምና እርሱ ዋንጫ ሲበላ ያየ ሰው ዘንድሮ መከራውን ይበላል ብሎ ማን ገመተ? ብዙዎችኮ ሲወጡ መውረድን ይረሱታል። ለሚወጣ ሰው ግን መውረድማንበብ ይቀጥሉ…

በጀርባዬ ተኝቼ አላውቅም። በደረቴ ካልተኛሁ እንቅልፍ አይወስደኝም። … ዛሬ እንቅልፍ ስለመተኛት አይደለም ግዴ…… አይኔን ብከድን ስነቃ አጠገቤ የማጣት ነው የመሰለኝ ፒጃማ ለብሼ ተኝቼ አላውቅም። ይጨንቀኛል። ዛሬ እሷ ምቾት እንድታጣ አልፈለግኩም። …… እቤቴ ማንም ሴት መጥታ አታውቅም። ዛሬ ስምሪትን አቅፊያት ለወትሮዬማንበብ ይቀጥሉ…

. . . እየተስለመለምኩ ፊትዋን በእጆቼ ያዝኩ። አሟልጮኝ እንደሚወድቅ ሁሉ። እንደሚፈስ ሁሉ። ፊቴ ገነት ላይ ወደቀ – አፌ ውስጥ ከንፈሮቿን እንደቢራቢሮ ክንፎች (እንዲህ የሚቀስሙት አበባ ላይ አርፈው ምናልባትም በወለላ ሰክረው ልባቸውን ነስቷቸው እያሉ ክንፎቻቸውንም እንደመፅሐፍ ገጾች ገጥመው – በቀስታ ከበስተሁዋላቸውማንበብ ይቀጥሉ…

ስምሪት ያስደነገጣት የኔ መምጣት ይሆን ወይም የመጣሁበት ሰዓት አላውቅም። …… ደነገጠች። “እንዴ? ኪሩቤል?” ተንተባተበች። …… ጨበጠችኝ። ሰውየው ለኔ ማሳወቅ የፈለገው ነገር ያለ መሰለኝ አቅፎ ወደ ራሱ አስጠግቶ ፀጉሯን ሳመ። …… እሷ በድርጊቱ ያፈረች መሰለኝ። አይኔን ሸሸችው። ” ማሬ የስራ ባልደረባዬማንበብ ይቀጥሉ…

“ልክ አይሆንም። እኔና አንተ ከዚህ ቀደም ከነበረን የዘለለ ግንኙነት ሊኖረን አይችልም።” አለችኝ …… “ቅድም ‘ከአዕምሮ ይልቅ ልብ ይማርከኛል‘ አልሺኝ አይደል?” ” እም… ” የምቀጥለውን ለመስማት እየሰገገች “ሲገባኝ ሌላ ፍቺው ከስሌት ይልቅ ለስሜት ቅርብ ነኝ ማለትሽ መሰለኝ። …… ልክና ስህተቱን በስሌትማንበብ ይቀጥሉ…

ማን ማን ውስጥ እንደገባ፣ የቱ ገላ የማን እንደሆነ መለየት እስኪያስቸግረን ድረስ ተቆላልፈን ከመዋሰብ ያለፈ ነገር አላውቅም ነበር። የወጣትነት ትኩሳትን ከማዳፈን፣ የቆመን ከማጠውለግ፣ ከግብት- ውጥት እና ግብት- ትፍት ጨዋታ በላይ ደስታ ይሰጠኝ የነበረ ነገር አላስታውስም። ….እንዲህ እንዲህ በየአልጋው ስንወድቅ እና ስንነሳማንበብ ይቀጥሉ…

የሰው ልጅ አራት የጠባይ እርከኖች አሉት ይላሉ ትውፊታውያን ሊቃውንት። በነባሩ የኢትዮጵያ ትምህርት መሠረት ጠባይና ባሕርይ ይለያያሉ። ‹ባሕርይ› ማንነት ነው። በፍጥረትህ ታገኘዋለህ። ይዘህው ትኖራለህ። አትለውጠውም፤ አታሻሽለውም። ለምሳሌ ሰውነት ባሕርይ ነው። ሰው መሆንን፣ እንስሳ ወይም ዛፍ ወይም ውኃ በመሆን አትለውጠውም። ‹ጠባይ› ደግሞማንበብ ይቀጥሉ…