“ታውቃለህ? ምን ማድረግ እንዳለብኝ አላውቅም። ትክክል መሆኑንም እንጃ!” አለችኝ እቤት እንደገባን “ምኑ?” “የሚሰማኝ ስሜት” “ምንድነው የሚሰማሽ?” ከአፏ የሚወጣው ዓረፍተ ነገር ምንም ቢሆን እኔ ጆሮጋ ሲደርስ ‘ላንተ ፍቅር‘ የሚል ቢሆን እየተመኘሁ “በደለኝነት፣ ሀጢያተኝነት፣ ጥፋተኝነት……ከዳተኝነት… ክምር ወቀሳ!” ጭንቅላቷን ይዛ ጫማዋን እያንቋቋች ተረማመደች።ማንበብ ይቀጥሉ…
አል-ዑመሪ እና ሪቻርድ ፓንክረስት
በ1330ዎቹ ነበር። በዘመኑ የምሥራቅ አፍሪቃ ታላላቅ መንግሥታት በነበሩት የኢትዮጵያ ሰለሞናዊ አፄዎች እና የኢፋት ወላስማ ሱልጣኖች መካከል ታላቅ ጦርነት ይካሄድ ነበር። በጦርነቱ ከተሸነፉት የኢፋት መንግሥት ባለሟሎች መካከል ጥቂቱ ወደ ግብጽ ሸሹ። እዚያም ለግብጹ ሱልጣን የደረሰባቸውን ሽንፈት ሲያወሱ አንድ ጸሐፊ ያስተውላቸዋል። ይህማንበብ ይቀጥሉ…
ሕይወት- ሌስተርና ቼልሲ
ይገርምሃል ወንድሜ በሕይወትህ ድል አድርገህ ዋንጫ ወሰድክ ማለት እዚያው የልዕልና ማማ ላይ እንደተሰቀልክ ትቀራለህ ማለት አይደለም። አታየውም ቸልሲን መከራውን ሲቀበል። አምና እርሱ ዋንጫ ሲበላ ያየ ሰው ዘንድሮ መከራውን ይበላል ብሎ ማን ገመተ? ብዙዎችኮ ሲወጡ መውረድን ይረሱታል። ለሚወጣ ሰው ግን መውረድማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል ሰባት)
በጀርባዬ ተኝቼ አላውቅም። በደረቴ ካልተኛሁ እንቅልፍ አይወስደኝም። … ዛሬ እንቅልፍ ስለመተኛት አይደለም ግዴ…… አይኔን ብከድን ስነቃ አጠገቤ የማጣት ነው የመሰለኝ ፒጃማ ለብሼ ተኝቼ አላውቅም። ይጨንቀኛል። ዛሬ እሷ ምቾት እንድታጣ አልፈለግኩም። …… እቤቴ ማንም ሴት መጥታ አታውቅም። ዛሬ ስምሪትን አቅፊያት ለወትሮዬማንበብ ይቀጥሉ…
እሷ…
. . . እየተስለመለምኩ ፊትዋን በእጆቼ ያዝኩ። አሟልጮኝ እንደሚወድቅ ሁሉ። እንደሚፈስ ሁሉ። ፊቴ ገነት ላይ ወደቀ – አፌ ውስጥ ከንፈሮቿን እንደቢራቢሮ ክንፎች (እንዲህ የሚቀስሙት አበባ ላይ አርፈው ምናልባትም በወለላ ሰክረው ልባቸውን ነስቷቸው እያሉ ክንፎቻቸውንም እንደመፅሐፍ ገጾች ገጥመው – በቀስታ ከበስተሁዋላቸውማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል ስድስት)
ስምሪት ያስደነገጣት የኔ መምጣት ይሆን ወይም የመጣሁበት ሰዓት አላውቅም። …… ደነገጠች። “እንዴ? ኪሩቤል?” ተንተባተበች። …… ጨበጠችኝ። ሰውየው ለኔ ማሳወቅ የፈለገው ነገር ያለ መሰለኝ አቅፎ ወደ ራሱ አስጠግቶ ፀጉሯን ሳመ። …… እሷ በድርጊቱ ያፈረች መሰለኝ። አይኔን ሸሸችው። ” ማሬ የስራ ባልደረባዬማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል አምስት)
“ልክ አይሆንም። እኔና አንተ ከዚህ ቀደም ከነበረን የዘለለ ግንኙነት ሊኖረን አይችልም።” አለችኝ …… “ቅድም ‘ከአዕምሮ ይልቅ ልብ ይማርከኛል‘ አልሺኝ አይደል?” ” እም… ” የምቀጥለውን ለመስማት እየሰገገች “ሲገባኝ ሌላ ፍቺው ከስሌት ይልቅ ለስሜት ቅርብ ነኝ ማለትሽ መሰለኝ። …… ልክና ስህተቱን በስሌትማንበብ ይቀጥሉ…
አቶ ብርሀነ አስረስ
ልጄ -ባዶ ወረቀቴ
ማን ማን ውስጥ እንደገባ፣ የቱ ገላ የማን እንደሆነ መለየት እስኪያስቸግረን ድረስ ተቆላልፈን ከመዋሰብ ያለፈ ነገር አላውቅም ነበር። የወጣትነት ትኩሳትን ከማዳፈን፣ የቆመን ከማጠውለግ፣ ከግብት- ውጥት እና ግብት- ትፍት ጨዋታ በላይ ደስታ ይሰጠኝ የነበረ ነገር አላስታውስም። ….እንዲህ እንዲህ በየአልጋው ስንወድቅ እና ስንነሳማንበብ ይቀጥሉ…
የዝምድና ታሪክ
በታሪካችን የብሔረሰብ ማንነት በተዋልዶ ብቻ ሳይሆን በተለምዶም የሚገኝ ነበር። በቅርብ ርቀት ከማውቀው ከጎጃምና ከወለጋ ታሪክ ምሳሌ ላምጣ። አንድ ኦሮሞ ከወለጋ በዘመቻ በንግድ ወይም በምርኮ አባይን ተሻግሮ ወደ ጎጃም ይዘልቅና በዛው ቀልጦ ይቀራል እንበል። ክርስትና ተነሥቶ የጥምቀት ስም ይዞ ዳዊት እየደገመማንበብ ይቀጥሉ…
አራቱ የጠባይ እርከኖች
የሰው ልጅ አራት የጠባይ እርከኖች አሉት ይላሉ ትውፊታውያን ሊቃውንት። በነባሩ የኢትዮጵያ ትምህርት መሠረት ጠባይና ባሕርይ ይለያያሉ። ‹ባሕርይ› ማንነት ነው። በፍጥረትህ ታገኘዋለህ። ይዘህው ትኖራለህ። አትለውጠውም፤ አታሻሽለውም። ለምሳሌ ሰውነት ባሕርይ ነው። ሰው መሆንን፣ እንስሳ ወይም ዛፍ ወይም ውኃ በመሆን አትለውጠውም። ‹ጠባይ› ደግሞማንበብ ይቀጥሉ…
ሠርገኛ መጥቶም በርበሬ ቀንጣሽ ጠፋ
ስንቱ መከረኛ ወገኔ ዛሬም ፤ ‹‹አዬ ክፉ ዘመን ይቅር አይነሳ፣ አርጉዝ ላሜን ሸጥኳት- ለሁለት ቀን ምሳ›› እያለ አጣዳፊ አጣብቂኝ ውስጥ እንደገባ ሲገልፅ፤ ‹‹ድርቁን ረሃብ ከመሆኑ በፊት ተቆጣጥረነዋል!›› ‹‹የውጪ እርዳታ አንፈልግም!›› ሲባል ተከርሞ፤ በዚህ ሳምንት ከወራት በፊት በጓሮ በር ቤተመንግስት ይመላለሱማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል አራት)
እኔም አልገባኝም። …… ስምሪት ለምን እናቴን አስታወሰችኝ? …… ‘ስምረት ሞተች‘ የሚለው የአርሴማ ጥሪ የፈጠረብኝ ድንጋጤ እንዴት ብሽቅ ለሆነው የአሁኑ ስሜቴ ጎታች ምክኒያት ሆነ? በውል ያለየሁት ለስምሪት የተሰማኝ ስሜት በምን ስሌት ወደልጅነት ትዝታዬ አሸመጠጠኝ? አላውቅም…… ምናልባት እስከማስታውሰው ለሰው ግድ የሰጠኝ በዚህማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል ሦስተ)
እናቴ ሸርሙጣ ነበረች። …… ሀገር ያወቃት ሸርሙጣ። …… ከማን እንደወለደችኝ አታውቅም። …… ባሏ ነው የሷ ዲቃላ መሆኔን የሚነግረኝ…… እሷም ግን ‘ሂድ ከዚህ ጥፋ! ዲቃላ‘ ትለኛለች ስትሰድበኝ… … የሌላ ሰው ነውር እንደሆንኩ ሁላ አትገባኝም። …… አንዳንዴ አቅፋኝ ስቅስቅ ብላ ታለቅሳለች። ……ማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው (ክፍል ሁለት)
እርቃኗን ለቄንጥ የተዘረረች የሚመስል አነጣጠፍ ነው ወለሉ ላይ የተነጠፈችው።…… አልፎ አልፎ የሳሙና አረፋ ሰውነቷ ላይ አለ። ከፊል ፀጉሯ ወለሉ ላይ ተበትኗል። …… ከፊሉ በትከሻዋ አልፎ ደረቷንና የግራ ጡቷን ሸፍኖታል። (ፀጉሯን ሁሌም ጠቅልላ ነው የማውቃት… … ረዥም ፀጉር እንዳላት አስቤ አላውቅም)ማንበብ ይቀጥሉ…
አለመታደል ነው ቀላውጦ ማስመለስ
“ከኔና ከሱስ ምረጥ” ስትለኝ ቀኑ ቅዳሜ ነበር። …… ስልኬን ጆሮዬ ላይ እንደለጠፍኩ ዙሪያዬን ቃኘሁት። …… በሱሶቼ ተከብቢያለሁ።(ያሟላሁ ሱሰኛ ነኝ።) “መቼ?” አልኳት “አሁኑኑ!” “ዛሬ ከሆነ ሱሴን ነገ ከሆነ ግን አንቺን!” መለስኩላት። ዘጋችው። …… መልሳ እንደማትደውል አውቃለሁ። …… ጥፋተኛው ማነው? ራሷን ከቅጠልማንበብ ይቀጥሉ…
ጅንጀናው
(ካልፎሂያጁ ማስታወሻ የተቀነጨበ) ዲሲ ውስጥ ፈረንጆችና አበሾች የሚያዘወትሩት ሬስቶራንት አለ። ካጠገቡ የሶማልያ ሬስቶራንት ተከፍቷል። ኢትዮጵያ ሲፈርድባት አሜሪካ ውስጥ እንኳ ከሶማሌ ጋር ተጎራብታለች። ክፍሉ ውስጥ የተለያዩ ፊቶች ይታዩኛል ። ጭው ያለ ፊት – ከእንቅልፍ ጋር የተቆራረጠ ፊት – እናቱን የናፈቀ ፊት-ዶላርማንበብ ይቀጥሉ…
“ጊዜ ቤት” ጊዜ ያልተወሰደበት ፊልም
ከሰሞኑ ያላየኋቸውን የአማርኛ ፊልሞች ለማየት ዓለም ሲኒማ ጎራ አልኩኝ። …… እግር እና እድል ጥሎኝ “ጊዜ ቤት” የሚል ፊልም ላይ ተጣድኩ። በእውነቱ ከሆነ በጓደለ እየሞላሁም ቢሆን ፊልሞቻችንን ‘ተበራቱ‘ የማለት ችግር የለብኝም። ይህኛው ፊልም ግን ቢብስብኝ ልፅፈው ወደድኩ። ማስተላለፍ የተፈለገው መልዕክት ቢሳካማንበብ ይቀጥሉ…
መለስ ዜናዊን በጨረፍታ
በኢትዮጵያ ታሪክ ለረጅም ጊዜ በጠቅላይ ሚኒስትርነት ያገለገሉት አቶ መለስ ዜናዊ የተወለዱት ግንቦት 1/1947 በትግራይ ክልል በአድዋ ከተማ ነው። የልደት ስማቸው “ለገሠ ዜናዊ” ነበር። “መለስ” በሚለው ስም መጠራት የጀመሩት በሚያዚያ ወር 1967 ገደማ ለትግል ወደ ደደቢት በረሃ ከወጡ በኋላ ነው። በወቅቱማንበብ ይቀጥሉ…