በ ውጭ ምንዛሬ ጉዳይ ላይ ባነሱት ሀሳብ ላይ ግን የምሰጠው አስተያየት አለኝ።

1-የውጭ ኃዋላ [ Remittance ] ን በተመለከተ እንደ በፊቱ አይናፋር ባለስልጣናት ሳይቅለሰለሱ ዲያስፖራው የሚልከው ገንዘብ ለሀገሪቷ በጣም አስፈላጊ መሆኑን ና በዚህም ላይ የተጀመረው የፖለቲካ የዕቀባ ቅስቀሳ ተገቢ አለመሆኑን መናገራቸው ልክ ነው።

ኣሃ!
ባለፈው አመት እኮ ከድያስፖራው የተላከው [ ወደ 4 ቢልየን ዶላር] ገንዘብ በኤክስፖርት ከተገኘው [3 ቢልየን ዶላር] አንፃር ሲታይ ….ድያስፖራው ምንያህል ኢኮኖሚውን በጀርባው እንደተሸከመው መገመት ይቻላል።

ሰውየው እንደ ነብር ጭራ አልያዝ ካለው የኤክስፖርት ዕቅድና ውጤት ጋር ከመዳረቅ ፤ ቀላል ስራ ከሚጠይቀው የውጭ ኃዋላ ገቢ ላይ አተኩሮ መስራት ይሻላል ብሎ ያሰበ ይመስላል።በተለይ አሁን የተፈጠረውን አንፃራዊ መግባባትና ተቀባይነት ተጠቅሞ “እባካችሁ በዶላር እጥረት ልንፈነዳ ነውና እርዱኝ” ማለቱ የ ብልህ ነው።

2- ሀገሪቷ የገባችበትን የኢኮኖሚ በተለይ ደግሞ የውጭ ምንዛሬ ዕጥረት ቀውስ ለመቅረፍ ግን [ዶሩ የጠቀሷቸው] ቁጠባን ማዳበር ፣ ኮንትሮባንድን መቀነስ፣ የውጭ ኃዋላን መጨመር፣ ኤክስፖርቱን ማበረታታት ከሚሉት የተለመዱ ተርሞች በተለየ ጠለቅ ያለ ግምገማ እና በአጭር ግዜ የሚተገበር አፋጣኝ የ ፖሊሲ ወይም የGTP ዕቅዶች ክለሳ ይፈልጋል ባይ ነኝ።

አዎ !
[Kill the mega projects else they will eat us. They are monsters !!] ሜጋ ፕሮጀክቶች ጭራቆች ናቸው። ዲዛይናቸው ያጓጓል። የሚያመጡት ለውጥም ምራቅ ያስውጣል።

ነገር ግን በተጠና ዕቅድና ወቅቱን ጠብቀው ካልተጀመሩ
ጠቃሚነታቸው ወደ ጎጂነት በፍጥነት ይቀየራል።
ከተጀመሩም በኋላ ግንባታቸው በታቀደለት ግዜና የገንዘብ መጠን ካልተጠናቀቁ ፣ [ ከሙስናው ጋር ተደማምሮ ] ሀገሪቷ ያላትን የዶላር እና የሀብት ክምችት እምሽክ አድርገው ይበሉታል።

በቀላሉ በ GTP 2 ዘመን በ 2018/2019 ዓም ብቻ ለ ካፒታል ኢንቨስትመንት እስከ 27 ቢልየን ዶላር ድረስ እንደሚያስፈልገው ያሰበው መንግስት ፤ የውጭ ምንዛሬ ገቢያችን ጉዳይ እንደታሰበው አለመሆኑን እንኳ አይቶ የታቀዱ ትላልቅ ፕሮጀክቶችን አላዘገየም ። ወይም አላቋረጠም። አልያም ፕላኑን አልከለሰም።

ይልቅ አብዛኞቹን ትልልቅ ፕሮጀክቶች ጀምሯቸዋል። ለዛውም ከ GTP 1 ተጎትተው ና ተበለሻሽተው የመጡትን ጨምሮ እየተንደፋደፈባቸው ነው። የ ማዳበርያ፣ የስኴር ፣ የ ባቡር ፣ እና የ ሀይድሮ (የህዳሴ ግድብን ጨምሮ ) ኤሌክትሪክ ፕሮጀክቶች ጭራቆች ናቸው።

ፕሮጀክቶቹ ዕጣፈንታቸውን በቶሎ የሚወስንላቸው ባለቤት ካጡ ይበሉናል ! ወደባሰ ቀውስና economic recession ይወስዱናል።

አዎ !
በ 2018/19 ዘመን ኤክስፖርት ፣ ኃዋላ ፣ እርዳታና ብድርን ጨምሮ [በጣም የዋህ ሆኜ ] 10 ቢልየን ዶላር ብናገኝ እንኳ ፕሮጀክቶቹ ከሚፈልጉት የዶላር ምንዛሬ [ 27 ቢልየን ዶላር ] አንፃር አልተገናኝቶም ነው።

እናማ ለጊዜው በቀጥታ የውጭ ምንዛሬ ማምጣት ወይም የምንዛሬ ወጪ ማስቀረት የማይችሉ ፕሮጀክቶችን በአስቸኳይ ማጠፍ ተገቢ ነው ባይ ነኝ።

ለምሳሌ፡
[ እስከ 4 ቢልየን ዶላር የሚፈጁት የባቡር ፕሮጀክቶችን ማጠፍ ] [አስፈላጊ ከሆነ ከዚህ በኋላ እስከ 4 ቢልየን ዶላር የሚፈልገውን የህዳሴውን ግድብም ቢሆን ባለበት የተወሰነ ሀይል እንዲያመነጭ አድርጎ ማቋረጥ] [የተጨመላለቁትንና ብዙ ሀብት የበሉትን የስኳርና የ ማዳበርያ ፋብሪካዎች፤ ጥናት ላይ ተሞርኩዞ፤ በደረሱበት የግንባታ ደረጃ ላይ አቋርጦ ና አቅማቸውን አሳንሶ ወደ ምርት ማስገባት ]

የሚልንየም ጎሎችን ከምናሳካባቸው ፕሮጀክቶች ውጭ ያሉትን ጭራቆች በጥንቃቄ ገምግሞ ዕጣፈንታቸውን መወሰን ያስፈልጋል።
አለበለዝያ ጭራቆቹ ሜጋ ፕሮጀክቶች የሀገሪቱን ውስን ሀብትና የዶላር ክምችት መብላት ከቀጠሉ ፤ ለ ዜጎች መሰረታዊ ፍላጎት ምላሽ ( መድሃኒትን ጨምሮ) የሚሆን ምንዛሬ እናጣለን።

#፪

1000 ሜጋዋት አመታዊ ብክነት ማለት አሁን ባለው የኤክስፖርት ዋጋ መሰረት ከ 500 ሚልየን ዶላር በላይ አመታዊ ገቢ ማጣት ማለት ነው።

መልካም ቀን !😊